کشت بافت و ریزافزایی انار مینیاتوری

انار مینیاتوری ‏‎(punica granatum l.var nana gracilissima hort.)‎‏ که فرم پاکوتاه و زینتی درخت انار است، گیاهی است کند ریشه، خزان دار با تاج گرد که در تابستان گل های قرمز قیفی شکل با گلبرگ های چین دار می دهد. گل ها به میوه هایی کوچک و گرد به رنگ قرمز نارنجی تبدیل می شوند. این گیاه که به عنوان یک گیاه گلدانی کوچک جالب توجه می باشد، در ایجاد چشم انداز، کشت درون خانه ای و بنزایی مورد استفاده قرار می گیرد. انار مینیاتوری متعلق به تیره انارسانان ‏‎(punicaceae)‎‏ است و بومی ایران و نواحی مدیترانه ای می باشد. این پژوهش در سال های 1378، 1379 و 1380 به منظور بدست آوردن بهترین غلظت تنظیم کننده های رشد برای ریزافزایی انار مینیاتوری انجام شد. گیاهان انار مینیاتوریاز فروشندگان نهال در شیراز خریداری و در شرایط نور کاهش یافته و دمای 2+-7 درجه سانتی گراد در گلخانه بخش باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیرای نگهداری شدند. برگ های بالغ گیاهان گلدانی انار مینیاتوری پس از گندزدایی برای تهیه ریز نمونه مورد استفاده قرار گرفتند. گندزدایی با فرو بردن برگ ها در محلول الکل اتیلیک 70% به مدت 1 دقیقه و سپس محلول کلراکس 10% به مدت 10 دقیقه و سپس چند بار آبکشی با آب مقطر انجام شد. در شرایط گندزدایی شده ریزنمونه های برگ روی محیط کشت موراشیگی و اسکوگ ‏‎(ms)‎‏ تغییر داده شده با تیمارهای هورمونی، 0، 02/0، 05/0، 1/0، 2/0 و 4/0 میلی گرم در لیتر ‏‎2,4-d‎‏ و 5/0، 1، 5/1، 2 و 4 میلی گرم در لیتر ‏‎ba‎‏ کشت شدند. قرار دادن گیاهان مادری در شرایط نیم سایه وتحریک رشد رویشی آنها موجب کاهش یا حذف تلفات ریزنمونه ها در اثر موارد فنولیک شد. پینه زایی ریزنمونه های برگ 20 روز پس از کشت دورن شیشه ای مشاهده شد. بهترین تیمار جهت پینه زایی 05/0 میلی گرم در لیتر ‏‎2,4-d‎‏ و 1 میلی گرم در لیتر ‏‎ba‎‏ بود. شاخساره های نابجا در حدود 35 روز پس از زیر کشت پینه های اولیه روی محیط کشت نیم غلظت ‏‎ms‎‏ با 5/0 میلی گرم در لیتر ‏‎ba‎‏ تشکیل شدند. شاخساره هایی که بیش از یک سانتی متر طول داشتند به منظور ریشه زایی به محیط کشت نیم غلظت ‏‎ms‎‏ دارای 0، 02/0 و 1/0 میلی گرم در لیتر ‏‎2,4-d‎‏ انتقال داده شدند. ریشه زایی پس از 15 روز در محیط کشت بدون تنظیم کننده رشد مشاهده شد.